خواص دارویی زعفران
زعفران، گیاهی است چند ساله که دارای پیاز است. این پیاز دارای غلاف قهوه‌ای رنگی است. این گیاه در جنوب غربی آسیا، روییده می شود. دارای ساقه و ۶ گلبرگ بنفش رنگ و ۳ رشته کلاله قرمز رنگ است. تکثیر زعفران منحصرا توسط غده زیر زمینی بنه ( کورم ) متداول است. عطر و بوی زعفران به علت وجود اسانس بی رنگ تروپن دار و یک ترکیب اکسیژن دار و همراه با سینئول به نام سافرانال است. طعم زعفران مربوط به هیتروزید تلخ پیکروکروسین و رنگین بودن زعفران مربوط به وجود ماده ای به نام کروسین است.
به جز مصارف خوراکی که عمده مصرف این گیاه ارزشمند است از آن در درمان و مصارف دارویی نیز استفاده می شود. قسمتی از گیاه زعفران که مورد استفاده قرار می گیرد کلاله نارنجی رنگی است که درون گل زعفران قرار دارد.
زعفران به مواد غذایی عطر و رنگ مخصوص می دهد و به همین جهت از زعفران در صنایع غذایی مانند سوسیس سازی، در شیرینی سازی مانند تهیه پودرهای کیک، در داروسازی مانند داروهای ضد افسردگی، در نساجی مانند رنگ کردن پارچه های ابریشمی، در تولید مشروبات الکلی و غیر الکلی بعنوان طعم دهنده طبیعی و در صنایع لبنی استفاده می شود.
ارزش بالای غذاییارزش غذایی زعفران به مقدار هر ۱۰۰ گرم، در قالب جدول زیر قابل ملاحظه است.
نوع مواد مقدار در ۱۰۰ گرم انرژی (کالری) ۳۱۰ کیلو کالری چربی ۵٫۸۴ گرم پروتئین ۱۱٫۴۳ گرم کربوهیدرات ۶۵٫۳ گرم فیبر غذایی ۳٫۹ گرم سدیم ۱۴۸ میلی گرم پتاسیم ۱۷۲۴ میلی گرم کلسیم ۱۱۱ میلی گرم آهن ۱۱٫۱۰ میلی گرم مس ۰٫۳۲۸ میلی گرم منیزیم ۲۴۶ میلی گرم منگنز ۲۸٫۴ میلی گرم ویتامین B6 ۱٫۰۱ میلی گرم ویتامین A ۵۳۰ واحد بین المللی
این گیاه ارزشمند ارزش غذایی بالایی دارد و در درمان خیلی از بیماری ها موثر است. از زعفران برای کم کردن چربی خون و کلسترول خون استفاده می شود. زعفران یک آرامبخش طبیعی است که باعث به اشتها آمدن هم می شود.
سلامت و زیبایی پوست
یکی از خواص زعفران این است که می تواند برای رفع لک های روی پوست صورت و روسن تر شدن پوست بسیار مفید باشد. برای استفاده از این خاصیت زعفران باید یک ماسک طبیعی تهیه کنید و روی پوست خود قرار دهید.
برای این منظور مقداری زعفران پودر شده را به همراه ۳ قاشق چایخوری شیر ترکیب کنید و مخلوط به دست آمده را به آرامی روی پوست بمالید و آنرا به خوبی روی پوست ماساژ دهید. سپس بگذارید به مدت ۱۵ دقیقه روی پوست بماند سپس با آب ولرم بشویید.
پیشگیری از افسردگیبر اساس تحقیقات محققین زعفران می تواند از افسردگی جلوگیری کند و برای پیشگیری از افسردگی موثر است. در طب سنتی به این گیاه ارزشمند خواص شاد کننده و خنده آوری را نسبت داده اند که همین موضوع هم با تحقیقات محققین مرتبط است.
مصرف زعفران در غذاها و نوشیدن چای زعفران به تمدد اعصاب کمک می کند و باعث افزایش تمرکز انسان می شود. در جلوگیری از بیماری آلزایمر و پارکیسون بسیار تاثیر گذار است و دردهای عصبی را نیز تسکین می دهد.
ضد سرطانزعفران خواص ضد سرطانی دارد و به عنوان یک داروی ضد تومور و جمع کننده رادیکالهای آزاد عمل می‌کند. مواد آنتی اکسیدان موجود در زعفران خواص ضد سرطانی دارد. استفاده از زعفران از بروز توالی های ژنی سرطان زا جلوگیری می کند و در ترمیم مولکول های دی ان ای آسیب دیده تاثیر بسزایی دارد.
پیشگیری از کاهش دیدبر طبق تحقیقات یک مرکز دانشگاهی در کشور ایتالیا زعفران می تواند در کارکرد منظم سلول های بینایی انسان تاثیر بگذارد و از سلول های بینایی در مقابل آسیب ها محافظت می کند ، همچنین از پیشرفت برخی بیماری های مرتبط با چشم جلوگیری می کند.
از دیگر فواید زعفران اینست که باعث احیای سلول های آسیب دیده چشم می شود. مصرف زعفران می تواند جلوی اختلالات لکه زرد شبکیه چشم را که در سن بالا ایجاد می شود را بگیرد و حتی جلوی پیشرفت بیماری های ژنتیکی چشم را هم می گیرد.
افزایش تمرکززعفران افزایش دهنده تمرکز حواس است و در پیشگیری از آلزایمر و پارکیسون موثر می باشد. زعفران در درمان دردهای عصبی و کم خوابی موثر می باشد. مصرف زعفران در رژیم غذایی از پیشرفت بیماریهای ژنتیک چشم جلوگیری می کند و به همین علت مصرف متعادل آن به سالخوردگان و افراد مبتلا به بیماری های چشم توصیه می شود.
زیان های زعفران
مصرف بیش از حدمصرف بی رویه زعفران مضر است و باعث استفراغ، کاهش ضربان قلب، خون ریزی از بینی، خون ریزی از پلک ها و لب و موجب سر گیجه، بی حالی، زردی پوست و عوارض خطرناک دیگر می شود که این عواقب حتی می تواند منجر به مرگ شود. مصرف سه گرم زعفران برای هر نفر در ماه بسیار سالم و سودمند است و مصرف بیش از ۵ گرم آن برای هر نفر در ماه مضر است. اما مصرف ۵ گرم زعفران در یک وعده غذایی می تواند منجر به مرگ انسان گردد.
راهکار شناخت زعفران خالص از تقلبیگیاه زعفران را می توان بین انگشتان دست فشرده و به شکل یک توپ گرد درآورده و دید آیا شگل گرد حفظ می شود یا خیر. چون زعفران خالص انعطاف‌پذیر است و وقتی فشرده می‌شود سریعا از هم پاشیده می‌شود. علاوه برآن در صورت نزدیک کردن کبریت به زعفران خالص، مشاهده می‌کنیم که نمونه خالص آن سریع آتش می‌گیرد وبه سختی اثری از خود باقی می‌گذارد. در حالی که یک رشته زعفران تقلبی به سختی می‌سوزد، جرقه‌هایی به اطراف پرتاب می‌کند، به راحتی خاموش می‌شود و بقایای قابل توجهی از خود به جای می‌گذارد
